သစၥာတရား သိျမင္ျခင္းသည္ မဂ္လာ...

Perception of Noble Truths

ျမတ္စြာဘုရားဟာ သဘာဝအမွန္တရား ( သစၥာေလးပါး) ကုိ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ျဖင့္ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ ပါတယ္။

  ျမတ္စြာဘုရားမွ မဟုတ္ပဲ  အရိယာသူေတာ္စဥ္တုိင္း တရားဘာဝနာ ပြားမ်ားအား ထုတ္ျခင္းျဖင့္ ဒီသစၥာေလးပါကုိ သိျမင္ႏိုင္လုိ႔ “အရိယာသစၥာ” ေလးပါးလုိ႔ေခၚပါတယ္။

·         ၁)      ဒုကၡသစၥာ = ဆင္းရဲျခင္း အမွန္တရား

·         ၂)      သမုဒယသစၥာ = ဆင္းရဲေၾကာင္းကုိ တက္မက္ျခင္းအမွန္တရား

·         ၃)      နိေရာဓသစၥာ = ဆင္းရဲေၾကာင္းကုိ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္း အမွန္တရား

·         ၄)      မဂၢသစၥာ =     ဆင္းရဲျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ရာ နည္းလမ္းအမွန္တရား။

ဘဝမွာ ေတြ႕ၾကဳံခံစားရတဲ့ ေကာင္းတဲ့ အာရုံေတြပဲျဖစ္ေစ ၊ ဆုိးတဲ့အာရုံေတြပဲျဖစ္ေစ ျဖစ္ျခင္း ၊ ပ်က္ျခင္းဆုိတဲ့ သဘာဝသစၥာေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ထားလုိ႔ ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္တရားေတြပါပဲ။ 

ေကာင္းေသာအာရုံျဖစ္ေစဦးေတာ့ အခ်ိန္ပုိင္းအတြင္းမွာ … အဆုိးေျပာင္လဲသြားႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ.. ခ်စ္ျခင္းမွ.. လြမ္းရျခင္း ၊ မုန္းရျခင္း၊ ခြဲခြာရျခင္း စတဲ့ စိတ္ဆင္းရဲစရာေတြနဲ႔ ၾကဳံေတြ႕ရတတ္တာ သဘာသစၥာတရားပါ။

အဘိဓမၼာသေဘာအရ… တက္ႏွစ္သက္မႈ တဏွာေၾကာင့္.. အာရုံလွလွေလးေတြကုိ ခံစားတတ္သလုိ.. ဒီတဏွာေၾကာင့္ပဲ အဆုိးဖက္ကုိ ေျပာင္လဲသြားႏုိင္ပါတယ္။  ဒါေၾကာင့္ ဘဝျပႆနာ အေထြေထြကုိ ဦးေဆာင္ေနတာဟာ  လုိခ်င္ တက္မက္မႈ တဏွာပါပဲ။ 

ေအာက္ေဖာ္ျပပါ မဂၢင္က်င္စဥ္ကေတာ့ ဘဝလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းျ ဖစ္သလုိ ..    ေခတ္စကားနဲ႔   ေျပာရရင္ ေတာ့ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ဘဝေအာင္ျမင္းေၾကာင္းနည္းလမ္းေတြလုိ႔ဆုိရပါမယ္။

ü  ၁) သမၼာဒိ႒ိ    =       မွန္မွန္ကန္ကန္ ျမင္တတ္ျခင္း။

ü  ၂) သမၼာသကၤပၸ =     မွန္မွန္ကန္ကန္ ၾကံစီတတ္ျခင္း။

ü  ၃) သမၼာဝါစာ =        မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျပာတတ္ျခင္း။

ü  ၄) သမၼာကမၼႏၲ =       မွန္မွန္ကန္ကန္ကန္ ျပဳလုပ္တတ္ျခင္း။

ü  ၅) သမၼာအာဇီဝ =     မွန္မွန္ကန္ကန္ကန္ ဘဝရပ္တည္ျခင္း။

ü  ၆) သမၼာဝါယာမ =     မွန္မွန္ကန္ကန္ကန္ အားထုတ္ျခင္း။

ü  ၇) သမၼာသတိ =       မွန္မွန္ကန္ကန္ကန္ သတိထားျခင္း။

ü  ဂ) သမၼာသမာဓိ =     မွန္မွန္ကန္ကန္ကန္ တည္တည္ၾကည္ၾကည္ရွိျခင္း။

လူငယ္မ်ားအတြက္ မဂၢင္က်င့္စဥ္

ဒီအရိယာမဂၢင္က်င့္စဥ္ေတြဟာ … ေလာကမွ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း အက်င့္သက္သက္မဟုတ္ပဲ ..  ေလာကႀကီးပြားရာ ႀကီးပြားေၾကာင္း ေအာင္ျမင္ေၾကာင္း နည္းလမ္းေကာင္းေတြလည္းျဖစ္ပါတယ္။

  အရိယာ က်င့္စဥ္ကုိ “အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္” လုိ႔ေခၚလုိ႔ရပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး ၊လူမႈေရးနယ္ပယ္ အသီးအသီးမွာ..  ဗုဒၶရဲ့  အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္ႀကီးဟာ မရုိးႏုိင္ေသာ လမ္းျပေျမပုံႀကီး သဖြယ္ျဖစ္ေနပါတယ္ ။ အေမရိကန္သမၼတ.. အုိးဘားမာ ပထဆုံး ေအာင္ပြဲခံ မိန္႔ခြန္းမွာ .. ကမၻာကုိ သူက  “Mutual Respect and Mutual Interested”  အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ က်င့္သုံးမယ္လုိ႔ မိန္႔ခြန္း ေခြ်ခဲ့ပါတယ္။ 

၁)  မွန္မွန္ကန္ကန္ ျမင္တတ္ေအာင္ၾကည့္

အရာရာကုိ သဘာဝအတုိင္း မိမိႏွင့္ ပတ္ဝန္က်င္ကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္ျမင္တတ္မယ္ဆုိရင္ .. ဘဝမွာ စိတ္ဆင္းရဲ စရာဆုိတာ မရွိပါဘူ။ ဥပမာ.. လမ္းမွာေတြတဲ့ အရူးတစ္ေယာက္ ….အရွက္မရွိ ..ေျပာခ်င္တာေျပာေနတာကုိ အရူးပါလုိ႔ျမင္တတ္ၿပီးခြင့္လြတ္တတ္ရင္.. ဘာေၾကာင့္ လင္မယားခ်င္း ၊ မိတ္ေဆြအခ်င္းခ်င္ အမွန္အတုိင္း မျမင္ႏုိင္စရာ အေၾကာင္းရွိလုိ႔လဲ။

၂) မွန္မွန္ကန္ကန္ေတြး

ကိစၥမ်ားေျမာင္ လူတုိ႔ေဘာင္မွာ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေတြးတတ္ဖုိ႔လည္း  သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။  ေအာင္ျမင္ ႀကီးပြားလုိ သူဟာ ေလာကီစည္းစိမ္ ကာမဂုဏ္အာရုံေတြကုိ အတၱႀကီးႀကီးနဲ႔ စြဲးလမ္း တက္မက္ေနမဲ့အစား ပညာသားပါပါ ထိမ္းထိမ္းသိမ္းသိမ္းနဲ႔ သဘာဝက်က် ေတြးေခၚတတ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ 

က)     ေတြးတုိင္း အတၳမဆန္ပဲ ..  သူတစ္ပါးအတြက္ေကာေတြး

ခ)       မုန္းတီးမႈ ၊ ေဒါသေတြကုိ ထိမ္းသိမ္းႏုိင္မယ့္ ေမတၱာ ၊ စိေကာင္းေစတနာေကာင္းႏွင့္ေတြး

ဂ)       ရုတ္ရင္းၾကမ္းတမ္းေသာ မျဖစ္မွ ကင္းေဝးေစမယ့္  ၾကင္နာတတ္ေသာ အေတြးမ်ားကုိ မ်ားမ်ား ေတြးပါ။ 

ဒီလုိေတြးေခၚတတ္မယ္ဆုိရင္ ဘဝမွာ တုိးတက္ေအာင္ျမင္မယ္..ပတ္ဝန္းက်င္ရဲ့ ခ်စ္ခင္ၾကင္နာျခင္းကုိ လည္း  ခံရပါလိမ့္မယ္။

၃) မွန္မွန္ကန္ကန္ေျပာ

မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျပာဆုိျခင္းဟာ  အမွန္တရားကုိ အေလးထားျခင္းနဲ႔ သူတပါး အက်ဳိးစီးပြား   ေဆာင္ရြက္ရာလည္း ေရာက္ပါတယ္။  မုသားကင္းရမယ္၊ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္းမေျပာရဘူး ၊ ဂုံးမတုိက္ရဘူ၊ အက်ဳိးမရွိတဲ့ အသင္းအတင္း သူမ်ားအေၾကာင္းေတြကုိ မေျပာရပါဘူး။ 

A harsh word can wound more deeply than weapons, whereas  a gentle word can change the heard and mind of the most hardened criminal.

ၾကမ္းတမ္းတဲ့ စကားဟာ လက္နက္ထက္ ဒဏ္ရာျပင္းသလုိ… ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕တဲ့ စကာကလဲ ရာဇဝတ္ သားေတြရဲ့ ႏွလုံးသားကုိ ေျပာင္းလဲေစပါတယ္။  ဒါေၾကာင့္ မိမိေျပာတဲ့ စကားတုိင္းမွာ မွန္ရမယ္ .. ညီညြတ္ေရးကုိ ေဆာင္ရမယ္၊ အဓိပၸါယ္ရွိရပါမယ္။

ျမတ္စြာဘုရားက ဓမၼပဒမွာ..

Present speech is sweet as honey ,  Truthful speech is beautiful like flower, and  Wrong speech is unwholesome like filth.

သယာတဲ့ စကာသံဟာ ပ်ားရည္လုိ၊ ခ်ဳိသလုိ မွန္ကန္တဲ့ စကားလုံေတြဟာလည္း ပန္းကေလးလုိ လွပပါတယ္ ၊ ဒါေပမဲ့ မုသား စကားလုံးေတြကေတာ့ စိတ္ဆင္းစရာေကာင္းၿပီး  မစင္လုိပါပဲတဲ့။ 

၄) မွန္မွန္ကန္ကန္လုပ္..

မွန္မွန္ကန္ကန္လုပ္ဆုိတာ.. ဘဝကုိ ၊ ပုိင္ဆုိင္မႈေတြကုိ တန္ဖုိးထားရမယ္ ၊ အိမ္ေထာင္ေရး ၊ သားသမီး ဆက္ဆံေရး စသည္ေတြမွာ ေလးစားရမယ္။ ဗုဒၶဘာသာနည္းအရ အတုိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္ေတာ့ ငါးပါးသီလ လုံရပါမယ္။ 

၅) မွန္မွန္ကန္ကန္ ဘဝရပ္တည္

မွန္မွန္ကန္ကန္ ဘဝရပ္တည္ဆုိတာ အထက္မွာ ေဖာျ္ပခဲ့တဲ့ ကုိ္ယ္က်င့္ သီလေတြနဲ႕ လုိက္ေလ်ာညီ   ေထြ ေနႏုိင္ရင္.. မွန္မွန္ကန္ကန္ ဘဝရပ္တည္ေနတာပါပဲ။ 

ဗုဒၶကေတာ့ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ဘဝရပ္တည္မႈေတြကုိ အားမေပးပါဘူး

      လူေရာင္းဝယ္ျခင္း

      လက္နက္ေရာင္းဝယ္ျခင္း

      အသားငါးေရာင္းဝယ္ျခင္း

      မူးရစ္ေဆးဝါးေရာင္းဝယ္ျခင္း

      အဆိပ္ေရာင္းဝယ္ျခင္းတုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။  

တခ်ဳိ႕က ေမးၾကတယ္… ဒီအေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္းေတြက.. ဘဝရပ္တည္ေရးအတြက္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းပဲ ဘာအျပစ္ကုိ က်ဳးလြန္ရာေရာက္လုိ႔လည္းလုိ႔.. ဒါဆုိရင္ သူခုိး၊ လူသတ္သမား ၊ ေသနတ္သမားေတြကလည္း ေျပာၾကမွာေပါ့ ..ငါတုိ႔လည္း ဘာအျပစ္မွ မရွိဘူး ဘဝရပ္တည္ ေရးအတြက္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနတာလုိ႔။ 

ဒါေၾကာင့္ျမတ္စြာဘုရားက ဓမၼပဒမွာ .. ကိုယ္က်င္သီလမရွိဘဲ အသက္တရာ ေနရျခင္းထက္ ကိုယ္က်င့္သီလ ျပည့္စုံစြာနဲ႔ တစ္ရက္တည္း ဘဝမွာ ေနရတာက ျမတ္ပါတယ္တဲ့။

၆) မွန္မွန္ကန္ကန္ အားထုတ္

ပညာပဲသင္သင္ ၊ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း စီးပြားေရးပဲလုပ္လုပ္ ၊ တရားပဲ အားထုတ္ထုတ္ စိတ္ပါဝင္စားစြာ မွန္မွန္ကန္ကန္ အားထုတ္ရင္ အက်ဳိးအျမတ္ဆုိတဲ့ ေအာင္ျမင္ေတြ ရရွိမွာပါ။ 

မွန္မွန္ကန္ကန္အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ စိတ္ညစ္စရာ ၊ စိတ္ဆင္းစရာေတြ ကင္းေဝးေစၿပီး စိတ္ေကာင္း   ေစတနမွန္ေတြ တုိးပြားလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ 

၇) မွန္မွန္ကန္ကန္ သတိထား

သမၼာသတိ လမ္းစဥ္ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာမွာ အေရးအႀကီးဆုံးပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေရွးလူႀကီးမ်ားက သြားသတိ၊ စားသတိ ၊လာသတိလုိ႔ … အရာရာမွာ သတိထားဖုိ႕ ဆုံးမခဲ့ပါတယ္။

မိမိပတ္ဝန္က်င္မွာ သတိနဲ႔ေျပာ ၊ သတိနဲ႕လုပ္ ၊ သတိနဲ႔ၾကံစည္ရင္  စိတ္ေတြၾကည္လင္ၿပီး ဘဝမွာ စိတ္ညစ္စရာေတြ ေပ်ာက္ကင္းမွာျဖစ္ပါတယ္။

၈) မွန္မွန္ကန္ကန္ စိတ္ကုိ တည္တည္ၾကည္ၾကည္ထား

သမၼာသတိဆုိတာ ..စိတ္မွာျဖစ္ေစ.. ကိုယ္မွာျဖစ္ေစ.. ကုိယ္လုပ္ေနတဲ့ အလုပ္မွာျဖစ္ေစ.. အာရုံတစ္ခုတည္းမွာ စူးစူစုိက္စုိက္ လုပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။  လူငယ္မ်ား ပညာသင္တဲ့အရြယ္မွာ အရုံေတြ မေထြျပားေစဖုိ႔ ပညာေရးမွာ စူးစူစုိက္စုိက္ သမၼာသတိထားဖုိ႔လုိပါတယ္။ 

သမၼာသမာဓိရွိျခင္းအားးျဖင့္..ပထမ.. စိတ္ေရာ ကုိယ္ပါ သက္သက္သာ တည္တည္ ၾကည္ၾကည္ရွိမယ္။ ဒုတိယအေနနဲ႔  စိတ္ေတြၾကည္လင္ေနတဲ့အတြက္ သဘာဝအရွိကုိ အရွိတုိင္း ျမင္တတ္ၿပီး စဥ္းစား  ဆင္ျခင္တတ္တဲ့ ပညာဥာဏ္ကုိ ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင့္ ေအာင္ျမင့္ေရးအတြက္ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကာတဲ့  အရိယာသစၥနဒႆနမဂၤလာကလည္း အေထာက္အကူးျပဳေၾကာင္းပါ။