အရွင္ဥပဂုတၱ ဘယ္ကစ?

 2001 ႏွစ္ျမတ္မဂ္လာပါ “အရွင္ဥပဂုတၱ ရဟႏၲာရုပ္တု”အေၾကာင္းသည္ ျပည့္ျပည့္စုံစုံျဖစ္၍ မူရင္းအတုိင္း  ျပန္လည္တင္ျပပါသည္။


ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ အိမ္တုိင္းမွာလုိလုိ  ျမတ္စြာဘုရား လက္ဝဲဖက္မွာ အရွင္ဥပဂုတၱ၊ လက္ယာဖက္မွာ အရွင္ သီဝလိ မေထရ္ကုိ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္အတူ ကုိယ္ကြယ္တတ္ၾကပါသည္။

အရွင္ဥပဂုတၱ ရုပ္ထုပုံ အစဥ္အလာ

ရုပ္တုေတာ္ကို ထုလုပ္ရာ၌ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္သည္ ဦးေခါင္းေတာ္ကို ေမာ့လ်က္ ေနကိုၾကည့္၍ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေနပံုကို ထုလုပ္ၾကပါသည္။ လက္ယာဘက္ လက္ေတာ္က သပိတ္တြင္ ႏႈိက္လ်က္ရွိေပသည္။ ယခုအခါတြင္မူ ယခင္ကကဲ့သို႔ ေနကိုၾကည့္လ်က္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေနပံုကို မထုလုပ္ၾကေတာ့ဘဲ ရိုးရိုး တင္ပလႅင္ေခြ ထိုင္ေနပံုကို ထုလုပ္ၾကသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရွိရပါသည္။

အရွင္ဥပဂုတၱ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ ဘယ္ကစ?

ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ရွင္ေလးပါး၊ ေသေလးပါးရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ၾကပါသည္။ ဤရွင္ေလးပါးမွာ သဂၤါယနာတင္ က်မ္းႀကီး က်မ္းခိုင္တို႔တြင္ ပါရွိျခင္းမဟုတ္ေပ။ သို႔ရာတြင္ ေရွးရိုး ဘိုးဘြားမိဘေျပာစဥ္ ယံုၾကည္မႈျဖစ္ကာ လူအမ်ားပင္ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ၾကသည္မွာ အထင္အရွားပင္။

သို႔ရာတြင္ ေလာကပညတၱိက်မ္းတြင္ တိႆနာဂဥပဂုတၱဟု ပါရွိခဲ့ပါသည္။ ရွင္ဥပဂုတ္ကို ပူေဇာ္ကိုးကြယ္ေသာ အရပ္ေဒသတြင္ နတ္ဆိုးနတ္ယုတ္မ်ား မဖမ္းစားႏိုင္ျခင္း၊ ေျမဘုတ္ဘီလူး တေစၧ သရဲ စသည္တို႔ မကပ္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း၊ ေရာဂါကင္းျခင္း စသည့္ အက်ိဳးမ်ားကို ရသည္ဟု ဘားမဲ့ဆရာေတာ္က မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သားမိပါသည္။

မဟာယာနက်မ္းတုိ႔တြင္လာေသာ အရွင္ဥပဂုတၱ

ဒိဗ်ာ၀ဒါနသကၠတက်မ္းလာ ရွင္ဥပဂုတၱ၏ အတၳဳပၸတၱိမွာ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ မထုရာျမိဳ႔သို႔ ၾကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုျမိဳ႔တြင္ ရွင္အာနႏၵာအား ဤသို႔ ဗ်ာဒိတ္စကား ျမြက္ၾကားခဲ့သည္။
အာနႏၵာ-ေရွးအခါက ဤမထုရာျမိဳ႔တြင္ ဥရုမု႑မည္ေသာ ေတာင္ႀကီးရွိခဲ့၏။ ေတာင္၏တဖက္တြင္ ပေစၥကဗုဒၶါ ငါးရာ ေနၾကသည္။ တဖက္တြင္ ရေသ့ ငါးရာေန၍ တဖက္တြင္ ေမ်ာက္ ငါးရာ ေနၾက၏။ ေမ်ာက္ငါးရာတို႔၏ အႀကီးအကဲ ေမ်ာက္မင္းသည္ ပေစၥကဗုဒၶါတို႔အား သစ္သီး သစ္ဥ စသည္တို႔ျဖင့္ ျပဳစုလုပ္ေကၽြး၏။ ပေစၥကဗုဒၶါတို႔ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာအခါ ရေသ့ငါးရာကို လုပ္ေကၽြးျပန္သည္။ ရေသ့ငါးရာတို႔အား ပေစၥကဗုဒၶါတို႔ကဲ့သို႔ တရားအားထုတ္ရန္ ေမ်ာက္မင္းက လက္ဟန္ျဖင့္ ျပသညႊန္ၾကား၏။ ရေသ့ငါးရာလည္း ၀ိပႆနာတရားကို အားထုတ္ေလရာ ပေစၥကဗုဒၶါမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ေမ်ာက္မင္းလည္း အိုမင္းမစြမ္းျဖစ္ကာ ကြယ္လြန္လွ်င္ ပေစၥကဗုဒၶါတို႔က နံ႔သာ၊ ထင္း စသည္တို႔ျဖင့္ သျဂႋဳဟ္ၾက၏။

ထိုေမ်ာက္မင္းသည္ ေနာင္အခါ နံ႔သာဆီ၊ နံ႔သာေမႊးတို႔ ေရာင္းခ်သည့္ သူေဌး၏သားျဖစ္ကာ ရွင္ဥပဂုတၱဟု အမည္တြင္လ်က္ ငါဘုရား၏ သာသနာေတာ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ကာ အက်ိဳးျပဳေပလိမ့္မည္-ဟု ဗ်ာဒိတ္ေပး ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ အထက္ပါအေၾကာင္းအရာမွာ မဟာယာနဂိုဏ္းလာ ဒ္ိဗ်ာ၀ဒါနသကၠတက်မ္းမွ ျဖစ္ပါသည္။

 ေထရ၀ါဒက်မ္းလာ   အရွင္ဥပဂုတၱ

(က) မဇၩိမနိကာယ၊ မဇၩိမပဏၰာသ ပါဠိေတာ္ ပရိဗၺာဇက၀ဂ္၊ စူဠသကုလုဒါယီသုတ္၌ ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႔ရွိပါသည္။
ရွင္ဥပဂုတၱရဟႏၲာ အေလာင္းအလ်ာျဖစ္သည့္ စူဠသကုလုဒါယီ ပရိဗိုဇ္မွာ ဘုရားရွင္ႏွင့္ေတြ႔ခြင့္ရ၏။ ဘုရားရွင္ထံ ရဟန္းအျဖစ္ကို ရလိုေၾကာင္း ခြင့္ေတာင္းရာ ဘုရားရွင္က ခြင့္ျပဳေတာ္မူသည္။ သို႔ရာတြင္ ၄င္း၏တပည့္ ပရိဗိုဇ္မ်ားက ၀ိုင္း၀န္းတားျမစ္ၾကသျဖင့္ ရဟန္းျပဳခြင့္ မရရွိလိုက္ေပ။

မဇၩိမပဏၰာသ ပါဠိေတာ္ႏွင့္ အဖြင့္အ႒ကထာ ဋီကာတို႔တြင္ ပါရွိသည္မွာ စူဠသကုလုဒါယီ ပရိဗိုဇ္သည္ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျပီးေနာက္ အႏွစ္တရာရွိေသာ္ သီရိဓမၼာေသာကမင္း (အေသာကမင္း) လက္ထက္တြင္ ရဟႏၲာျဖစ္၍ တန္ခိုးဣဒၶိပါဒ္ စြမ္းအားႀကီးမားေတာ္မူမည္။ သီရိဓမၼာေသာကမင္းသည္ ေစတီေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ စေသာ ဒါနအလွဴႀကီးမ်ား ျပဳလုပ္သည့္အခါ မာရ္နတ္မင္းေႏွာင့္ယွက္ျခင္း မျပဳႏိုင္ရန္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္လိမ့္မည္-ဟု ပါရွိပါသည္။

( ခ ) အထက္ပါကဲ့သို႔ ရာဇ၀ံသက်မ္းတြင္လည္း သီရိဓမၼာေသာကမင္း၏ အလွဴဒါနကို ၀ိုင္း၀န္းကူညီ ေစာင့္ေရွာက္၍ အႏုေမာဒနာျပဳေသာ ကာလ၌ ရွင္ဥပဂုတၱမေထရ္ျမတ္က မာရ္နတ္မင္းကို ဆံုးမေတာ္မူေၾကာင္း ပါရွိပါသည္။

(ဂ) ေလာကပညတၱိက်မ္းလာ အရွင္ဥပဂုတၱ

ဗာရာဏသီျပည့္ရွင္ ျဗဟၼဒတ္မင္းႀကီးသည္ သားသမီးမရရွိေသာေၾကာင့္ အေမြခံသားသမီးရရန္ ႀကီးစြာေသာ မဟာဒါနကို ျပဳလုပ္ေပးလွဴ၏။ ထိုစဥ္ တံငါသည္တို႔က ငါး၏၀မ္းထဲမွ လူမိန္ကေလး ရရွိသျဖင့္ မင္းႀကီးအား ဆက္သၾကသည္။ မင္းႀကီးလည္း ၀မ္းေျမာက္စြာျဖင့္ ေမြးျမဴထား၍ မစၧေဒ၀ီဟု အမည္ေပးထား၏။ မစၧေဒ၀ီ အရြယ္သို႔ေရာက္လာေသာ္ ကိုယ္မွ မေကာင္းေသာ အပုပ္နံ႔ထြက္ရာ မည္မွ်ကုသပါေသာ္လည္း အပုပ္နံ႔ မေပ်ာက္ေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ စားနပ္ရိကၡာအျပည့္အစံုႏွင့္ ေဖာင္ေပၚတင္၍ ျမစ္တြင္ ေမွ်ာလိုက္ေလသည္။

ျမစ္အေကြ႔တခုတြင္ ရွင္ဥပမည္ေသာ ရေသ့က ျမစ္တဖက္ကမ္းသို႔ကူးလို၍ ပို႔ေပးရန္ေျပာရာ မစၧေဒ၀ီက သူ၏မ်က္ႏွာကို မၾကည့္လွ်င္ ပို႔ေပးမည္ဟုေျပာ၏။ ရေသ့က မၾကည့္ပါ ၀န္ခံသျဖင့္ တဖက္ကမ္းသို႔ ပို႔ေပး၏။ ကမ္းသို႔ေရာက္ေသာအခါ ရေသ့က အမ်ိဳးသမီး၏ အမ်ိဳးအႏြယ္ကို သိလုိသျဖင့္ မစၧေဒ၀ီအား ၾကည့္လိုက္ရာ မ်က္ႏွာခ်င္းဆံုမိေသာေၾကာင့္ မစၧေဒ၀ီတြင္ ပဋိသေႏၶတည္ရွိသြားေလ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ရေသ့အား ေျပာျပ၍ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ေမတၱာရပ္ခံရာ ရေသ့က သေဘာတူသည္။ သားကိုဖြားျမင္သည့္အခါ ရေသ့ဥပ၏ ေစာင့္ေရွာက္ေကၽြးေမြးသည္ကို အစြဲျပဳ၍ ဥပဂုတၱ-ဟု အမည္ေပး၏။ အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ ရဟန္းျပဳ၍ တရားက်င့္ရာ စ်ာန္သမာပတ္တို႔ကို ရရွိေသာ ရဟႏၲာျဖစ္ျပီးလွ်င္ ေတာင္သမုဒၵရာ၌ ေၾကးျပာသာဒ္ႏွင့္ စံေနေတာ္မူသည္။

သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကိး၏ မဟာဒါနအလွဴေတာ္ႀကီး ေကာင္းမြန္ျပီးစီးေအာင္ျမင္ရန္ မာရ္နတ္မင္း၏ မဟာဒါန အလွူေတာ္ႀကီး ေကာင္းမြန္ျပီးစီးေအာင္ျမင္ေစရန္ မာရ္နတ္မင္း၏ အထူးထူးေသာ အႏၲရာယ္တို႔ကို တားဆီးလ်က္ မာရ္နတ္မင္းအားလည္း ဆံုးမေတာ္မူ၏-ဟု ေတြ႔ရွိရပါသည္။

ရွင္ဥပဂုတၱမေထရ္ျမတ္အား ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သည္ကို ပုဂံမင္းဆက္၌ပင္ ရွိသည္ကို ေတြ႔ျမင္ရပါသည္။ အေထာက္အထားမွာ က်န္စစ္သားမင္း၏ သားေတာ္ ရာဇကုမာရ္မင္းသားသည္ ျမင္းကပါအရပ္တြင္ ဂူေျပာက္ႀကီးဘုရားကို တည္ထားကိုးကြယ္၏။ ထိုဘုရားေစတီရွိ နံရံေဆးေရးပန္ခ်ီတို႔တြင္ ရွင္ဥပဂုတၱႏွင့္ အေသာကမင္းႀကီးတို႔ သာသနာေတာ္ ျပန္႔ပြားေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးေနပံုကို ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ေရးထိုးထားေသာ ေက်ာက္စာအရ ရွင္ဥပဂုတၱႏွင့္ အေသာကမင္းႀကီးတို႔ ျဖစ္ေၾကာင္းကို သိရွိရပါသည္။

ေဖာ္ျပပါ ေဆးေရးပန္ခ်ီ၊ ေက်ာက္စာတို႔ကို ေတြ႔ရွိရသျဖင့္ ေရွးပုဂံေခတ္ကပင္ ရွင္ဥပဂုတၱကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ၾကေၾကာင္းကို သိရွိႏိုင္ေပသည္။ သကၠရာဇ္ ၁၁၅၄-ခုႏွစ္တြင္ ပုဂံ၌ ရွင္အဂၢ၀ံသ ေရးသားျပဳစုခဲ့ေသာ သဒၵနီတိ ပါဠိသဒၵါက်မ္းတြင္လည္း ရွင္ဥပဂုတၱက မာရ္နတ္မင္းကို (ခါးပန္းႀကိဳးျဖင့္) ခ်ည္ေႏွာင္ကာ ဆံုးမေတာ္မူသည္။ ( ဥပဂုေတၱာ မာရဗေႏၶာ ) ( Upagutto Mara bandho ) ဟု ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္။

အရွင္ဥပဂုတၱ ေရလည္၌ စံေတာ္မူပုံ

ေဖာ္ျပပါ ေဆးေရးပန္ခ်ီ၊ ေက်ာက္စာတို႔ကို ေတြ႔ရွိရသျဖင့္ ေရွးပုဂံေခတ္ကပင္ ရွင္ဥပဂုတၱကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ၾကေၾကာင္းကို သိရွိႏိုင္ေပသည္။ သကၠရာဇ္ ၁၁၅၄-ခုႏွစ္တြင္ ပုဂံ၌ ရွင္အဂၢ၀ံသ ေရးသားျပဳစုခဲ့ေသာ သဒၵနီတိ ပါဠိသဒၵါက်မ္းတြင္လည္း ရွင္ဥပဂုတၱက မာရ္နတ္မင္းကို (ခါးပန္းႀကိဳးျဖင့္) ခ်ည္ေႏွာင္ကာ ဆံုးမေတာ္မူသည္။ ( ဥပဂုေတၱာ မာရဗေႏၶာ ) ( Upagutto Mara bandho ) ဟု ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္။

ထို႔ျပင္ မံုေရြးေဇတ၀န္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ျပဳစုေသာ သမႏၲစကၡဳဒီပနီက်မ္း၌ အရွင္ဥပဂုတၱ၏ အတၳဳပၸတၱိ ၀တၳဳထံုးစံမ်ားကို ခိုင္ခိုင္ခံ႔ခံ႔ ဒဠႇီကမၼ ဉာပကျပဳ၍ မွတ္းသားေလာက္ေအာင္ က်မ္းဂန္ကို မေတြ႔ဖူးေသာ္လည္း ရာဇ၀ံသက်မ္း၌ သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးသည္ ေစတီရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ တို႔ကို အႏုေမာဒနာျပဳေသာကာလ မာရ္နတ္ကို အရွင္ဥပဂုတၱက ဆံုးမေၾကာင္း၊ သဒၵါကစၥည္းက်မ္း သဒၵနီတိက်မ္းတြင္ ဥပဂုေတၱန မာရဗေႏၶာ-ဟု ဥဒါဟရုဏ္ သာဓက ထုတ္ေဖာ္ေၾကာင္း၊ မိလိႏၵပဥႇာတြင္ ယထာ ေမာဂၢလိပုတၱတိႆေတၳရာ ဥပဂုတၱေတၳရာဒေယာ နိဒၵိႆတိ၊ ဧ၀ံ ဧေတပိ နိဒၵိသတိ မယံ ပရိနိဗၺဳေတ ပဥၥသတ၀ႆသေတ ကာေလ ဧေတ ဥပဇၨိႆႏၲိ စသည္ျဖင့္ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္၊ အရွင္ဥပဂုတၱေထရ္ စသည္တို႔သည္ တရားညႊန္ျပသကဲ့သို႔ ထို႔အတူ ပရိနိဗၺာန္စံျပီးေနာက္ အႏွစ္ငါးရာတိုင္ေသာ္ ျဖစ္ကုန္လတံ႔၊ တရားညႊန္ျပကုန္လတံ႔-ဟု ဗ်ာဒိတ္ထားေတာ္မူေၾကာင္းမ်ားကိုသာ ေတြ႔ဖူးေခ်သည္-ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

အထက္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အေထာက္အထား အေၾကာင္းအရာမ်ားအရ ရွင္ဥပဂုတၱမေထရ္ျမတ္ကို လူအမ်ား ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ၾကသည္-ဟု ယူဆမိပါသည္။

ရွင္ဥပဂုတၱ စေသာ ရွင္ေလးပါး ပူေဇာ္ကန္ေတာ့သည့္ ဂါထာ-
ဒိေႏၷ ဒိေႏၷ နမာမဟံ ၊ ဥပဂုတၱ မဟာေထရံ ။
မာရဗႏၶန နိေတဇံ ၊ သေကၠာသရ သာရဒတၱံ ။

ေမဓေရာ စ မဟာေထရံ ၊ ေသာေဏာဌာနံ အာဂစၧတု ။
သဗၺႏၲရာေယာ ၀ိဓမိတြာန ၊ သုခံေဒတု ပုနပၸဳနံ ။

( တကၠသိုလ္ ေခမာ-က်ိဳက္လတ္ )
( ျမတ္မဂၤလာ ၂၀၀၁-ဧျပီလ )

က်မ္းကိုးစာရင္း
၁။ မဇၩိမပဏၰာသ ပါဠိေတာ္ ျမန္မာျပန္
၂။ မဇၩိမပဏၰာသ အ႒ကထာ ဋီကာ
၃။ ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ ၁၄
၄။ ရွင္ဥပဂုတၱရဟႏၲာ ပူေဇာ္နည္းႏွင့္ ဥပဂုတၱေထရအပဒါန္၊( ဓမၼာစရိယ ဦးေမာင္လင္း၊ ဆရာ ဇာဂရု )
၅။ သမႏၲစကၡဳဒီပနီက်မ္း။ ( မံုေရြးေဇတ၀န္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး)
၆။ သဒၵနီတိပါဠိသဒၵါ။